International Law : Neutrality

กฎหมายระหว่างประเทศ : ความเป็นกลาง

สถานภาพทางกฎหมายที่รัฐไม่เข้าไปมีส่วนร่วมในสงคราม และทำให้เกิดสิทธิและหน้าที่บางอย่างระหว่างรัฐเป็นกลางกับรัฐคู่สงคราม ได้แก่ (1) มีอิสระไม่ถูกละเมิดดินแดน (2) ได้รับการยอมรับในข้อเท็จจริงว่า รัฐเป็นกลางไม่เข้าข้างฝ่ายใด และ (3) มีอิสระจากการถูกแทรกแซงทางการพาณิชย์ของรัฐเป็นกลาง เว้นแต่เป็นการแทรกแซงในระดับที่กฎหมายระหว่างประเทศยินยอมให้กระทำได้ ส่วนหน้าที่ของรัฐเป็นกลางมีดังนี้ คือ (1) ไม่เข้าข้างฝ่ายใด (2) งดเว้นจากการให้ความช่วยเหลือแก่คู่สงครามใด ๆ (3) ไม่ยอมให้คู่สงครามเข้ามาใช้ดินแดนของรัฐเป็นกลาง และ (4) ยอมให้คู่สงครามเข้ามาแทรกแซงทางการพาณิชย์ได้เท่าที่มีการระบุไว้ในกฎหมายระหว่างประเทศ

ความสำคัญ แนวความคิดในเรื่องของสงครามเบ็ดเสร็จก่อให้เกิดปัญหาขึ้นมาว่า ความเป็นกลางนี้จะสามารถนำมาใช้ยับยั้งคู่สงครามได้หรือไม่ ในสงครามแบบเบ็ดเสร็จนั้น การพาณิชย์ใด ๆ ที่มีต่อกันระหว่างฝ่ายที่สามกับคู่สงครามสามารถตีความได้ว่าเป็นการให้ความช่วยเหลือแก่ฝ่ายศัตรู เมื่อการพาณิชย์ดังกล่าวถูกตัดขาดชาติเป็นกลางก็มีทางเลือก คือ (1) ยอมปฏิบัติตาม หรือ (2) เข้าร่วมสงครามกับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ส่วนในกรณีที่เป็นการรุกรานนั้น การดำเนินนโยบายเป็นกลางอย่างเคร่งครัดอาจจะถูกตราว่าเป็นการกระทำที่ไร้ศีลธรรมจรรยา เพราะไม่แบ่งแยกระหว่างผู้รุกรานกับผู้ตกเป็นเหยื่อของการรุกราน นอกจากนั้นแล้วความชอบธรรมของความเป็นกลางนี้ก็ยังก่อให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับพันธกรณีในกฎบัตรสหประชาชาติ ที่ระบุให้สมาชิกสหประชาชาติทั้งปวงทำการต่อต้านขัดขวางการรุกราน อย่างไรก็ดีก็ยังมีความเป็นกลางของรัฐสองสามรัฐ เช่น ออสเตรีย สวิตเซอร์แลนด์ เป็นต้น ที่ได้รับการรับรองในกฎหมายระหว่างประเทศ ความเป็นกลางทางกฏหมายนี้อย่าได้นำไปปะปนกับลัทธิความเป็นทางการเมือง ซึ่งความเป็นกลางอย่างหลังหมายถึงการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดในการแข่งขันชิงดีชิงเด่นระหว่างอดีตสหภาพโซเวียตกับสหรัฐอเมริกา